RhB Albulabahn

Keuze van het rijdend materieel

De grootste concessie die ik aan de werkelijkheid moet doen, is dat er niet veel smalspoor N materieel bestaat (en wat er is, is behoorlijk aan de prijs). Daarom kies ik voor Zwitsers SBB materiaal wat het dichtst bij de werkelijkheid komt. Uit mijn verzameling rijdend materieel is dan ook voor de Albulabahn de onderstaande selectie gemaakt.

Twee via Internet aangeschafte tweedehands locomotieven: de SBB Am4/4 (omgebouwde V200, Roco 23287) en de SBB Re4/4 460 (Kato 13709-4). Beide locomotieven op 18 maart 2003 voorzien van een DHL100 decoder.

De SBB Re4/4 (Arnold 0241) ) heeft de meeste problemen opgeleverd bij de ombouw. Een ander via Internet gekocht tweedehands model van Fleischmann (7341): de versie van de Re4/4 in TEE kleuren.

Voor Kerstmis 2003 mijzelf een Krokodil SBB Ce6/8 (Minitrix 12413) cadeau gedaan. De locomotief is van fabriekswege al van een Selectrix decoder voorzien. Tijdens de Modelspoordagen 2004 (Rijswijk) een tweedehands SBB Ae6/6 (Minitrix 51 2936 00) op de kop getikt. Na wat onderhoud en de inbouw van een DHL 100, is het een welkome aanvulling op het Zwitserse tractiepark. Helaas is de motor van deze loc een aantal jaren later doorgebrand. Onherstelbaar vernield, daar ook de draaistellen tijdens dit ongeval gesmolten zijn.

In September via een contact op internet een nieuwe Zwitserse De4/4 besteld met 4 Zwitserse rijtuigen. Is het geen schoonheid?

Op 29 december 2005 is dan eindelijk één van de 2005 noviteiten van Minitrix gearriveerd: de E-loc Ae8/14 van de SBB. Een lang verwachte toevoeging voor het toekomstige zware bergverkeer.

Na jaren zoeken de Re4/4 II van de SBB gevonden bij een winkel in Delft. Was helaas wel de opheffingsuitverkoop. De detailhandel op modelspoorgebied heeft het zwaar. Met 20% korting kon ik die toch niet laten liggen.

Tijdens de voorjaarsvakantie in Zwitserland een model gevonden van de SBB Triebwagen RBe 4/4 (Arnold 2385). Ook die kon ik niet laten liggen (Zuba Tech, Winterthur). De ombouw wordt hier verder op beschreven.

De éénmalige uitgave ter gelegenheid van het 125 jarig jubileum van de Gotthard baan van de bruine Krokodil SBB Ce6/8 III (Minitrix 12153) aangeschaft. De locomotief komt van fabriekswege uitgerust met een DCC/SX digitale decoder. Als werkpaard voor het station Preda de Köf (Minitrix 12544) aangeschaft. Een kleine concessie aan de werkelijkheid, misschien vervang ik hem later nog eens door de Arnold rail tractor van de SBB.

Het jaarmodel 2009 van de Trix Profi Club is dan uiteindelijk (10 maanden in het volgende jaar) aangekomen. Niet Zwitsers, maar als voorbeeld van ingehuurd onderhoud kan dat ook altijd nog: Turmtriebwagen BR 701 (Minitrix 12560). Voor het houttransport vanuit de bergen naar het dal heb ik een nieuw werkpaard uit de serie Re482 van SBB Cargo aangeschaft (Minitrix 12195).

In juni 2014 een nieuwe SBB Cargo loc, de Re481.005 (Fleischmann 7323), aangeschaft. Ik wilde altijd nog een zware goederenlocomotief erbij hebben om twee cargo locs in dubbeltractie te kunnen laten rijden. Aan die wens is nu voldaan. Ik kreeg ook nog eens korting, dus die kon ik niet laten liggen. Locomotief onmiddellijk van een DHL decoder voorzien. Tenslotte een foto van het beoogde doel: twee SBB Cargo locomotieven, de Re482 en de Re481, in dubbeltractie aan het hoofd van een transport van wagonladingen hout.

Op Eurospoor 2014 uiteindelijk maar de SBB Cargo diesel Am842 (Minitrix 12352) aangeschaft. Ik wacht nog steeds op de Minitrix 12353, maar die wordt maar niet uitgeleverd hier in NL. Als nagekomen verjaardagscadeau ook nog een tweede Am842 mogen ontvangen. Nu kan ieder station van de benodigde ondersteuning voorzien worden.

Tijdens vakantie in Zwitserland uitgebreid de tijd gehad om de bladen te lezen. De aankondiging van Piko van de productie van de Ae3/6 I 10620 (Piko 40320) deed een lang gekoesterde wens in vervulling gaan. Na terugkeer in Nederland direct besteld en een week later was hij er. Mooi!

Op de beurs in Houten eind 2013 een Re4/4 I van de eerste generatie aangeschaft. Een Kato model, dat ik direct van een decoder heb voorzien (was al digitaal voorbereid dus een snel klusje).

Smalspoormaterieel

Op de fotobanner aan de kop van deze pagina zien we twee Allegra's in volle glorie. De firma Kato heeft de laatste jaren sinds 2013 er veel aan gedaan om het smalspoormaterieel op de markt te brengen.

In mei 2013 de nieuw door Kato uitgebrachte Glacier Express aangeschaft, compleet met uitbreidingsset. De locomotief is de Ge4/4 III, nummer 644 "Savognin" (Kato 10-1145).

In december 2013 ook nog maar de Glacier Express van Kato met aanvullingsset aangeschaft: de 651 Fideris. Het ombouwen naar digitaal had enig voeten in de aarde maar is uiteindelijk wel gelukt. Ik heb nu een Glacier Express met 6 rijtuigen.

In het najaar van 2013 heeft Kato voor de Glacier Express een set kortkoppelingen uitgebracht onder het nummer 28-186. De set bevat 12 kortkoppelingen, 12 korte balgen en 2 kortkoppelingen voor de locomotief. De gebruiksaanwijzing is duidelijk. In een half uurtje heb je alle wagons en de loc ook inderdaad omgebouwd. De kortgekoppelde trein ziet er onmiddellijk heel wat professioneler uit, zoals op de detailfoto hieronder en op de overzichtsfoto bij Preda te zien is. Uiteindelijk heb ik een korte balg samen met een lange balg in iedere overgang gebruikt. Dat geeft een nog realistischer beeld en de wagons draaien goed door zelfs de kleinste boogstralen.

Uiteindelijk was ik toch niet helemaal tevreden met de kortkoppeling. Wanneer je een combinatie gebruikt van de oude en de nieuwe balgen, bij iedere overgang, lijkt de trein optisch nog beter door te lopen en wordt de werkelijkheid nog beter benaderd. Een foto genomen in het station van Preda geeft goed weer hoe dicht de balgen nu op elkaar aansluiten en de bochten zijn toch nog zonder problemen te ronden.

In september 2015 is uiteindelijk de Allegra ABe8/12 van Kato (10-1273) gearriveerd. Ik heb deze onmiddellijk van twee decoders (DH10C-3) voorzien en van binnenverlichting (Kato). Het treinstel is een echte aanwinst voor de baan en weer een echt RhB model. Langzaamaan gaat het de goede kant op.

Door de firma Anja Bange zijn in het voorjaar 2016 een aantal opwaarderingssets voor zowel de Ge 4/4 III's als de Allegra op de markt gebracht. De Ge 4/4's zijn van handrailingen voorzien. en een wat exactere kleuraanduiding. De Allegra's hebben nieuwe pantograven gekregen en onderscheidende nummers (3512 en 3501).

In het najaar van 2016 heeft Anja Bange nog een aantal Ge4/4 iii's aangekondigd. Helaas sommige locomotieven met nummers die ik al in mijn bezit had. Maar wel werd ook het nummer 650 aangekondigd met de reclame "Die kleine Rote auf grosser Fahrt", daar viel ik onmiddellijk voor en die heb ik in september dan ook besteld. Het bijzondere aan deze locs is dat AB Modell de verbeteringen die ik eerder heb doorgevoerd aan deze modellen (handrailingen) al had uitgevoerd. Vroeg in december is de loc daadwerkelijk uitgeleverd, keurig zoals aangekondigd. Ik heb nog nieuwe pantograven, gekleurde treeplanken en een decoder toegevoegd. Een welkome aanvulling op het wagenpark.

In 2017 is en wordt het locomotievenpark van de Rhätische Bahn verder uitgebreid. Zowel Kato als Anja Bange Modell hebben een aantal extra locs uitgebracht. Dat gaat om de 100 Jahre Albula ofwel de Spaghetti loc (650), de Graubündner Kantonalbank (647) en Hockey Club Davos (652). De eerste is begin december gearriveerd. De volgende twee zijn beloofd voor later in december 2017.

Vlak voor Kerstmis zijn beide locs ook daadwerkelijk gearriveerd. Na ontvangst natturliojk onmiddellijk van nieuwe pantograven en een decoder voorzien. Ze rijden rond met de decoderadressen 47 en 52, respectievelijk.

Ingezet materieel

Uiteindelijk heb ik in het voorjaar van 2016 een groot aantal decoders vervangen. Een reden hiervoor was een terugroep/omruilactie van de fabrikant van het merendeel van mijn decoders, Doehler & Haass. Een tweede reden was dat ik af en toe last had van spontaan wegrijdende locomotieven. Dit waren voornamelijk de locomotieven met Selectrix decoders. De andere - DCC - decoders kunnen namelijk speciek op niet-analoog bedrijf gezet worden (CV29=2). Daarmee is het probleem van wegrijdende locs uit de wereld.

Een totaal overzicht van de ingezette locomotieven staat in onderstaande tabel, inclusief merk, decodertype en operating systeem.

De tussenliggende en ontbrekende adressen zijn veelal van locomotieven van Duitse of Nederlandse oorsprong, die nog wel in mijn bezit zijn, maar niet echt op deze baan passen.

Videowagen

Tijdens mijn vakantie in de Winter van 2004 (ja, inderdaad in Zwitserland), eens even lekker de tijd gehad om wat bladen door te nemen. En daar stootte ik op een lang gekoesterde wens: een miniatuurcamera die zelfs in spoor Z materieel is in te bouwen.

Na thuiskomst vrijwel onmiddellijk een bestelling geplaatst bij RF System in Japan. De prijs valt alleszins mee, 100 Euro voor camera, zender en ontvanger. Levertijd is 3 tot 4 weken.

De apparatuur is ingebouwd in een - speciaal hiervoor aangeschafte - Bromberg (Minitrix 15133) met een lengte over de buffers van 112 mm en een inwendige nuttige ruimte van 102 x 15 x 16 mm.

Na een zeer vriendelijke en klantgerichte e-mail communicatie is uiteindelijk na ruim 2 maanden de apparatuur ontvangen. Eerste indruk is dat het er allemaal zeer verzorgd en zeer professioneel uitziet. Na het uitpakken het een en ander eerst maar eens fotografisch vastgelegd.

In bovenstaande foto zijn allereerst alle componenten te zien. Van linksboven met de klok mee: de voedingsadapter van de ontvanger, de camera gekoppeld aan de zender met daaronder de accu, de video aansluitkabel (van ontvanger naar monitor of videorecorder) en tenslotte de ontvanger met de reeds gemonteerde antenne. Om aan te geven hoe klein de camera echt is, heb ik hem voor de volgende foto tussen duim en wijsvinger genomen. Het middelste gaatje is de lensopening en de twee andere gaatjes is om de brandpuntsafstand aan te passen. Op de rechterfoto een detailopname van camera, zender en accu.

De kriebels kon ik niet verder onderdrukken, dus ik ben de Bromberg maar eens onderhanden gaan nemen. Eerst de grondplaat met behulp van opvulstukjes van karton vlak gemaakt. Daarna de camera, zender en accu proef geplaatst. Geen enkel probleem. Het past allemaal als gegoten.

Vervolgens de Bromberg geprepareerd. In de kopse kant een gat van 2 mm geboord ter plaatse van de lensopening. Verder in het midden van de bodem een gat geboord, eveneens van 2 mm. Dit viel dus vies tegen. Het metaal dat tussen de opbouw en het onderstel is geplaatst voor de stabiliteit is zo ongelooflijk hard dat me dat een boortje gekost heeft en bijna de opbouw. Door het boren werd het metaal zo heet dat een deel van de bodem, wat er tegen aanlag, is gesmolten. Uiteindelijk is het me gelukt. Op de draaistellen zijn twee collectoren geplaatst (overgehouden van de gekochte binnenverlichtingssets) en daar is de accu via flexibele draden mee verbonden. De draden met alleslijm aan de bodem vastgeplakt met voldoende ruimte voor de draaistellen om te bewegen. Daarna dak er weer op en de wagen op de rails geplaatst. Als je de Intellibox vervolgens aanzet, begint de accu met opladen.

Tijdens het opladen de videoverbindingen gelegd. De ontvanger is met dubbelzijdig tape aan de onderbouw geplakt in het midden van de baan. De ontvanger heeft zijn eigen netwerk adapter. Het signaal wat uit deze ontvanger komt is een NTSC signaal. Inmiddels bestaat er ook een PAL versie. Het uitgangssignaal van de converter kan via een videorecorder of TV zichtbaar gemaakt worden. Toen dit allemaal geregeld was, was de accu voldoende opgeladen. TV aan en ja hoor ........een prima plaatje.

Samenvattend moet ik zeggen dat - hoewel ik er niet helemaal gerust op was - RF System een uitstekend systeem geleverd heeft. Het geheel is zeer professioneel verzorgd, heldere bijna vanzelfsprekende gebruiksaanwijzingen en een probleemloze installatie. Als je er ooit aan hebt lopen denken, dan kan ik het je van harte aanbevelen. En voor 100 Euro kan je je er niet echt een buil aan vallen. Tenslotte zijn de weinige in H0 verkrijgbare systemen volgens mij veel duurder.