Update: 11 november 2025 - Voortgang
Het idee voor een modelbaan
Werken aan de modelbaan is voor mij de ultieme ontspanning. Het doet mij het drukke dagelijkse leven even vergeten en het biedt me de gelegenheid diverse vaardigheden in de praktijk te brengen. In dat dagelijkse leven was ik als hoogleraar voornamelijk aan het werken met het hoofd en met mensen. In de vrije tijd komen de ambachtelijke vaardigheden aan de beurt en kan ik mijn eigen wereld bouwen. Alle aspecten van modelbouw vind ik eigenlijk even leuk. Het ontwerpen van de baan, het vervaardigen van de tafel, het leggen van de rails, het aansluiten en het vervaardigen van de elektronica, de besturing per computer en het ontwerpen en bouwen van het landschap met tenslotte de natuurgetrouwe aankleding. Het bouwen met alles er omheen is de uitdaging. Als alleen het rijden en de verfraaiing over is, begint het denken aan een nieuwe baan alweer.
Modelbouw begon voor mij al in de jaren 60 van de vorige eeuw. Een opwindtrein van Fleischmann (H0) was mijn eerste locomotief en al snel werd die vervangen door een heuse elektrische trein, zoals dat toen nog genoemd werd. Na een jaar of tien ben ik overgestapt op spoor N. Op de beperkte ruimte die ik tot mijn beschikking had, kon ik daarmee een meer realistische weergave van de werkelijkheid bereiken, meer rijlengte. In diezelfde periode ging ik ook voor het eerst met mijn ouders naar Zwitserland. En ik was verkocht. Sindsdien ga ik jaarlijks skiën, maar het heeft nog vele jaren geduurd voor ik Zwitserland naar mijn huis haalde.
Tijdens een verblijf in Graubünden liep ik op een bepaald moment in het toeristenbureau tegen een folder aan van de sleebaan van Preda naar Bergün. Hiermee werd mijn aandacht gevestigd op de Rhätische baan. Door deze folder zag ik opeens de mogelijkheid om op een beperkte oppervlakte een baan te realiseren met meerdere stations, bergen, tunnels en schaduwstations die ook nog allemaal een doel hebben. Voor mij moet een modelbaan namelijk, als afspiegeling van de werkelijkheid, op zijn minst functioneel zijn. Er moet een reden zijn waarom die spoorbaan is aangelegd. En die zag ik hier plotseling helder voor ogen. De vraag werd waar kan ik dit kwijt. Dit resulteerde in mijn tweede baan: de Albulabahn (2005-2017)
Vanaf mei 2018 werd de modelbaan opnieuw gebouwd. Als gevolg van een verhuizing heb ik alles af moeten breken en in het nieuwe huis heb ik een gehele zolder tot mijn beschikking en is de bouw helemaal opnieuw begonnen. Gedeeltelijk een nieuw thema. De Albula viaducten en Preda blijven, maar deze werden gecombineerd met een deel van het traject van Chur naar Langwies. Ik heb zoveel tijd geinvesteerd in het op schaal nabouwen van de huizen, stations en bijgebouwen van Preda dat ik het zonde vind om die ongebruikt te laten. Dus in de komende jaren kunt u de bouw van een fictief stukje Zwitserland - samengesteld uit twee bestaande trajecten en gebruikmakend van de inzichten verworven over de laatste 12 jaar - op deze pagina's weer van nabij volgen.
Het aantrekkelijke aspect aan deze combinatie was het station van Chur. Op dat station worden de diensten van de SBB en de RhB gecombineerd. Voor het hoofdgebouw zijn de perrons voor de trein naar Arosa. Aan de spoorzijde rijden en vertrekken de treinen van de RhB naar Landquart en St.Moritz, maar ook de sneltreinen van de SBB naar Zürich en de rest van Zwitserland. Een unieke combinatie, die er om vraagt op een of andere manier nagebouwd te worden. Een plattegrond van het traject Chur-Arosa heb ik gekopieerd uit Eisenbahnatlas Schweiz (uitgegeven door Schweers und Wall, 2012). In het uiteindelijke baanplan was het traject van Chur naar Langwies gecombineerd met het traject Muot naar Preda uit de eerste plattegrond. Dit werd de Chur- Arosa Bahn, maar door teveel haast en ongeduld was het resultaat niet naar tevredenheid.
Per 31 augustus 2023 ben ik officieel met pensioen. Na afbraak van de Chur-Arosa Bahn, ben ik aan een nieuwe uitdaging begonnen. Uiteindelijk was ik niet voor de volle 100% tevreden met de rijeigenschappen van de baan. Daarnaast vond ik dat de treinen te veel en te vaak uit het zicht waren. Dus bij het ontwerpen van de nieuwe baan "Impressies van de Rhätische Bahn" heb ik een aantal scenes uit de werkelijkheid nagebouwd en als een fictief traject aan elkaar gekoppeld. Ik ben dus met name op zoek gegaan naar situaties waarin krappe boogstralen in het traject van de Rhätische Bahn voorkomen volledig in het zicht. Bijvoorbeeld de lus na Alp Grüm en het Brusioviaduct. Daar komen dan bij, zoals uit de voortgang over 2021 en 2022 al is op te maken, het Landwasserviaduct, het emplacement van Filisur en het emplacement van Preda. Alles zal gaandeweg duidelijker worden in de regelmatige voortgangsverslagen.